Jan en Jap Alexis - Dijkstra

Jan en Jacobjen Alexis - Dijkstra; zij werd ook Coba genoemd en Mimeltsje, maar meestal Jap. Hem noemden ze meestal Jan van Houten, naar zijn (stief)vader, of Jan Bello of Jan Electrisch. Zijn echte achternaam was Alexis, net als zijn moeder. In Koudum noemden ze hem Jan Hut. Ze trouwden in 1912 te Bolsward. Het echtpaar trok langs kermissen met een handkar die tevens hun onderkomen was. Ze zijn ook regelmatig in Koudum geweest. Hun in 1912 geboren zoon Bertus is in 1944 in it Earmhús opgenomen en daar overleden. Een andere zoon heette Durk. Er is veel geschreven over het merkwaardige gezin van Jan en Jap: zoals een stuk in de Leeuwarder Courant van 19 jan. 1974, naar aanleiding van een boek van Douwe de Wit over diens herinneringen: Uit het leven van een arbeiders-jongen; Pier Aukema memoreerde hen in 1977 in zijn Kâldum yn myn bêrnejierren, (zie aldaar p. 31); Fenno Schoustra maakte in 1991 een heel hoofdstuk over het in zuid- en midden Friesland tamelijk beroemde zwerversechtpaar, in: Vreemde figuren in Friesland; en op 28 maart 1996 plaatste de Balkster Courant een bijdrage over Jan van Houten in de rubriek 'út it argyf fan master Twerda', allemaal met bovenstaande foto. De aantekeningen rechts zijn van Tine Klein-Ferwerda, dochter van de uitbaters van café Spoorzicht. De 'Jiskepôle' die zij noemt lag niet ver van Spoorzicht, buiten het dorp aan de Var en de toenmalige Stationsweg, en besloeg destijds alleen het meest noordelijke deel van het huidige terrein van de gemeentewerkplaats aan de Spoarleane.

Bertus Alexis stierf eind juni 1945 in het ziekenhuis te Sneek, waar hij op kosten van het armbestuur van de gemeente HON sinds begin juni werd verpleegd wegens pleuritis. Hij is begraven in de gemeente Haskerland, alwaar ook de moeder is begraven, aldus de notulen van B&W van 11 juni en 2 juli 1945.

Deze foto met tekst komt uit het tijdschrift De Prins der geïllustreerde bladen, van okt. 1918. Het is denkbaar dat de ruim 70-jarige ziekelijke vrouw uit dit stukje Jan Alexis' moeder is - Elisabeth Maria Alexis, ovl. Heerenveen 29 dec. 1925, oud 76 jaar. Ook zij was regelmatig in Koudum. Pier Aukema schrijft namelijk dat hij de moeder van Jan Alexis gekend heeft, die kennelijk ook in een kar woonde, want die bekogelden de jongens met aardappels. Of Pier echt zelf met de aardappels gooide mag betwijfeld worden want hij was hooguit 6 jaar toen Elisabeth overleed. Maar onmiskenbaar doelde hij op haar met 'in âlde tsjetteltsjemuoi', een benaming die de latere schrijvers ook gebruikten voor Elisabeth Maria Alexis.

Út it argyf fan Master Twerda, Balkster Courant 28 maart 1996.   Waarom de schrijver van het stuk in de Leeuwarder de achternaam Kerker gebruikt, in plaats van Dijkstra, is niet duidelijk.