Bij de gezinnen die in 1889 van Koudum naar Argentinië emigreerden, was ook het gezin van Rein Quarré[i]. Rein Quarré werd op 26 november 1848 in Koudum geboren als zoon van veldwachter Andries Reins Quarré (* Koudum 8-8-1807 - † Koudum 28-11-1870) en Rinske Pieters Sneekstra (*Oudeschoot 27-07-1811 - †Koudum 26-02-1860). Rein was van beroep timmerknecht.
Hij trouwde in Koudum op 14 september 1873 met Joltje Piersma die op 2 oktober 1840 in Molkwerum geboren was. Joltje was acht jaar ouder dan Rein en ze was eerder getrouwd geweest met Pieter Quarré[ii], een oudere broer van Rein. De drie kinderen van broer Pieter[iii] nam Rein als zijn stiefkinderen aan. De kleinste, de tweejarige Pieter, overleed eind 1873 en met de twee andere kreeg hij later wel wat te stellen.
Stiefzonen Andries en Geert Quarré
Op 22 november 1884 staat de 16-jarige stiefzoon Andries in Leeuwarden terecht voor ‘eenvoudige diefstal’. Hij wordt een week later veroordeeld tot 14 dagen gevangenisstraf[iv]. Op 30 mei 1885 staan beide stiefzonen Andries en Geert (17 en 16 jaar oud) voor de rechtbank in Leeuwarden. Op 6 juni worden ze veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf wegens het stelen van twee mandjes eieren bij een bakker[v]. Ze zitten hun straf uit in de strafgevangenis van ’s-Hertogenbosch, waar ze op 8 augustus 1885 ingeschreven worden[vi]. Twee jaar later, op 6 juni 1887 keren ze weer terug naar Koudum.
Op 22 maart 1888 wordt Andries Quarré “tot den dienst aangewezen”. Op het moment van inschrijving in het militieregister bevond hij zich in de gevangenis in ’s-Hertogenbosch[vii]. Of hij daadwerkelijk in militaire dienst is geweest, is niet bekend. Op 23 november 1888 wordt hij uitgeschreven uit de gemeente Hemelumer Oldeferd wegens vertrek naar Ridderkerk in Zuid-Holland.
Maar op 29 november 1888 velt de Arrondissementsrechtbank van Heerenveen een vonnis tegen de dan twintigjarige Andries Quarré en zijn veertienjarige stiefbroertje Pieter wegens stroperij. Andries wordt tot acht dagen gevangenisstraf veroordeeld, Pieter wordt vrijgesproken[viii]. Op 16 november 1889 komt Andries van Ridderkerk naar Gaasterland. Daarna is niets van hem bekend.
Geert Quarré verhuist in 21 november 1887 van Koudum naar Schipluiden. In mei 1889 is hij blijkens het bevolkingsregister van Hemelumer Oldeferd weer voor enkele maanden terug in Koudum. Het militieregister meldt dat hij op 7 mei 1889 in dienst is getreden bij het 1e Regiment Infanterie. Op 25 oktober 1889 is hij, zo meldt het militieregister, “als deserteur afgevoerd”[ix]. Op 12 november 1889 wordt hij in de gemeente Hemelumer Oldeferd uitgeschreven wegens vertrek naar Zuid-Amerika.
In september 1889 was het gezin van Rein Quarré, zonder de beide stiefzonen, geëmigreerd naar Argentinië. Ging Geert in november 1889 zijn moeder en stiefvader achterna? En probeerde hij met die emigratie straf voor het deserteren te ontlopen? Gegevens over een eventuele emigratie van Geert Quarré in 1889 zijn verder niet bekend. Ook eventuele woonplaatsen in Nederland in de periode 1889 - 1896 zijn onbekend.
Het militieregister vermeldt dat Geert Quarré op 29 november 1896 “weder in den sterkte gebracht” is. Daar wordt verder vermeld: “6 Juli 1897 met paspoorte wegens lichaamsgebreken”, wat betekent dat hij toen ontslagen is uit militaire dienst. Daarna blijkt hij op 7 september 1897 in de strafkolonie Veenhuizen opgenomen te zijn wegens landloperij[x]. Op de identiteitskaart van Geert Quarré staat bij ‘verdere bijzonderheden’ vermeld: “Voor de Krijgsraad te Leeuwarden gestraft wegens desertie in tijd van vrede 6 mnd detentie”. Op de kaart ook twee foto’s van Geert, een van opzij en een van voren.
Wanneer Geert Quarré vertrokken is uit Veenhuizen is onduidelijk, maar hij arriveert op 27 juli 1899 te Buenos Aires, komende vanuit Hamburg. In Argentinië trouwt hij rond 1904 met Jetske Koornstra, afkomstig uit Koudum. Hij zou in Argentinië zijn overleden in 1909[xi], maar op 1 september 1916 wordt hij ingeschreven in het bevolkingsregister van Amsterdam. Daar is hij 5 januari 1918 weer weggegaan, maar bijna drie jaar later blijkbaar ook weer teruggekomen, want op 18 november 1920 wordt hij opnieuw uitgeschreven[xii].
Kinderen Rein Quarré en Joltje Piersma
Rein Quarré en Joltje Piersma krijgen zelf ook kinderen. Pieter wordt geboren op 5 februari 1874, Rinske op 7 februari 1876. Op 8 augustus 1877 wordt zoon Rein geboren, maar die overlijdt anderhalf jaar oud op 1 maart 1879. Ook een dochter Jetske, geboren op 15 oktober 1878 overlijdt een paar maanden later op 21 februari 1879. Op 12 oktober 1884 wordt weer een zoon geboren: Rein.
Emigratie naar Argentinië
Dit gezin (vader, moeder en de kinderen Pieter, Rinske en Rein) wordt op 30-9-1889 uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemeente Hemelumer Oldeferd wegens vertrek naar Argentinië. Met enkele andere gezinnen vertrekt het gezin van Rein Quarré met de ss Schiedam op 25 september 1889 uit Amsterdam.
De reis is onder andere beschreven in een aantal brieven die Jan Cornelis Koornstra naar familie in Koudum stuurde[xiii]. Op 30 oktober arriveren ze in Buenos Aires waar ze vijf dagen verblijven in het emigrantenhotel. In een brief van 2 november 1889 schrijft Koornstra dat de wegen van de Koudumers zich in Buenos Aires scheiden:
“Wij gaan naar Chacabuco, 6 uur sporen hier vandaan. Ik en Douwe Abes [Visser], met zijn beiden als Koudemers. De anderen zijn her en derwaarts gevlogen. Die waren te haastig, anders waren wij bij elkander gebleven. [ . . . ] Jelle de Boer en Rein Kuaree [Quarré] gaan naar de La Plata. Jan Kruis en . . . en Jaring zijn gisteravond gegaan, 17 uur sporen het land in.”
Vrijwel niets is verder bekend over de familie Quarré in Argentinië. Volgens de ‘Lijst van Friezen die vóór 1910 naar Argentinië zijn geëmigreerd’ (Bijlage XIII in Gerlinde Banda. De oogst van de tegenspoed zou Rein Quarré in (de provincie of de stad?) Buenos Aires gebleven zijn en diens zoon Pieter naar Barracas gegaan zijn. Op 21 mei 1902 heeft Rein Quarré een verklaring afgelegd in Argentinië tot behoud van het Nederlanderschap.[xiv]
[i] Zie voor een inleidend artikel over de emigratie van Koudumers naar ArgentinIë op deze website: ‘Emigratie van Koudumers naar Argentinië eind 19e eeuw’
[ii]Houtzaagmolenknecht Pieter Andries Quarré, geboren Koudum 28-9-1840 en overleden Molkwerum 30-07-1870. Met Joltje Piersma trouwde hij op 30-5-1867. Ze gingen wonen in Molkwerum en kregen drie zoons, Andries, geboren 8-2-1868, Geert, geboren 9-4-1869 en Pieter die na het overlijden van vader Pieter in Koudum geboren werd op 22-03-1871, waar moeder Joltje Piersma dan woont). De kleine Pieter overleed in Koudum op 6-12-1873.
[iii] Andries Quarré, geboren 8-2-1868 in Molkwerum, Geert Quarré, geboren 9-4-1869 in Molkwerum en Pieter Quarré geboren na de dood van zijn vader, op 22-03-1871 in Koudum.
[iv] Rol van strafzaken, archiefnummer 18-02, Arrondissementsrechtbank Leeuwarden - Tresoar, inventarisnummer 95, aktenummer 4200.
[v] Rol van strafzaken, archiefnummer 18-02, Arrondissementsrechtbank Leeuwarden - Tresoar, inventarisnummer 95, aktenummer 4518. Daar staat als aard van het misdrijf “Eenvoudige diefstal”. De Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 11-06-1885 is specifieker en meldt dat het gaat om diefstal van een mandje met eieren bij de bakker. Volgens het ‘Register voor de strafgevangenis van ’s-Hertoogenbosch’ ging het bij beiden om een tweede herhaling. Mogelijk dat daarom de straf behoorlijk hoog uitviel.
[vi] Inschrijvingsregister gevangenen, archiefnummer 52, Gevangenissen in 's-Hertogenbosch, 1815-1940, inventarisnummer 328.
[vii] Militieregisters, archiefnummer 11, Provinciaal bestuur van Friesland 1813-1922 - Tresoar, inventarisnummer 9633.
[viii] Rol van strafzaken, archiefnummer 18-01, Arrondissementsrechtbank Heerenveen - Tresoar, inventarisnummer 115, aktenummer 4977.
[ix] Militieregisters, archiefnummer 11, Provinciaal bestuur van Friesland 1813-1922 - Tresoar, inventarisnummer 9634.
[x] Zie de identiteitskaart van Geert Quarré van Veenhuizen (Signalementskaart 0137.01 339, archiefnummer 0137.01, inventarisnummer 339, aktenummer 3821). Zie ook Reid van der Ley. ‘Friese veroordeelden in Veenhuizen en Ommeschans (1896-1901)’. In: Genealogysk Jierboek 1995. Fryske Akademy, 1995, p. 49-127
[xi] Deze gegevens over Geert Quarré in Argentinië komen uit de genealogie van de familie Koornstra: Andries Koornstra. ‘Koornstra’. In Genealogysk Jierboek 2020. Fryske Akademy, 2020, p. 9 – 80.
[xii] Stadsarchief Amsterdam te Amsterdam, Bijzondere registers. Deel: 2565, Periode: 1897-1934, Amsterdam, archief 5000, inventarisnummer 2565.
[xiii] Zie de pagina van Jan Cornelis Koornstra op de website van Histoarysk Koudum: https://historisch.koudum.nl/index.php/familiealbums/familiealbums-k-l/jan-cornelis-koornstra-1850-1898-pagina
[xiv] Aldus Monique Hazewinkel in de stamboom van Caree/Quarré op Geneanet: https://gw.geneanet.org/terband?n=quarre&oc=3&p=rein.
