In 1850 opende Hinke van der Meulen, de weduwe van Eeuwe Jans van der Veer, een nieuw logement met paardenstalling en boterwaag, aanvankelijk genaamd 'Het Wapen van Hemelumer Oldephaert en Noordwolde' en later 'Het Wapen van Friesland'. De oude naam was bekend want deze sierde eerder een andere herberg, iets verderop aan de overkant van de straat, die door het gemeentebestuur is aangekocht om er het gemeentehuis in onder te brengen. Waarschijnlijk was Eeuwe van der Veer de uitbater. Hij overleed in 1845 op 35 jarige leeftijd en zijn weduwe werd vervolgens uitbaatster van de herberg De Kroon, tot zij in 1850 het nieuwe etablissement opende. Haar zoon Jan legde de eerste steen. De advertentie komt uit de Leeuwarder Courant.
Logement, bilard, stalling, staat op het gevelbord. Op deze foto zijn de oude waag en de originele paardenstallen rechts nog intact. In okt. 1898 is de Koudumer Waag opgeheven en kreeg waagmeester W. J. van der Veer eervol ontslag (Leeuwarder courant 18 okt. 1898). Niet lang daarna zou de waag worden afgebroken om plaats te maken voor een nieuwe stalling en 'trochreed', een doorrijdstal waarin de gasten overdekt in- en uit konden stappen. Voor vervoer waren paarden destijds nog onontbeerlijk, ook te zien aan de balk om paarden vast te zetten en de drinkbakken (Foto FYS). In de verzameling van Klaas Overzee zit een tekening van de Oude Waag.
Een oude foto van Het Wapen van Friesland uit het begin van de vorige eeuw. Rechts de stalling voor de paarden. Uitgave: D. de Vries, exemplaar uit de collectie L. Folkertsma te Joure.
De veranderingen zijn zichtbaar op deze foto van 'Hotel het Wapen van Friesland'. De oude waag is verdwenen, er zijn fietsenrekken geplaats en links boven de deur staat DOORR.., van doorreed (collectie Histoarysk Koudum).
Het Wapen van Friesland. Uitgave Wed. Sj. de Jong Ezn; exemplaar uit de collectie Folkertsma, no 38.
Een ansichtkaart omstreeks 1907. Het Wapen van Friesland met de naastgelegen prachtige tuin op de plaats van de paardenstalling. Op het kruispunt met de Hoofdstraat is de wegwijzer nog net te zien. Op de oude foto's staat vaak een hele groep mensen. Dat was niet altijd de bedoeling. De fotograaf had lang "ompielen" met zijn camera op statief. Dat bleef vaak niet onopgemerkt in het dorp en dat leverde de nodige nieuwsgierigen op. Uitgave: S. Smits Koudum; beschikbaar gesteld door L. Folkertsma Joure.
Hotel Elgersma.
Uitgave S.W. Aukema. Bron: Sjoerd van der Veen, Joure.
Een ansichtkaart uit 1923. Koudum heeft al een elektriciteitsnetwerk. Uitgave: F. de Jong; exemplaar uit de collectie L. Folkertsma te Joure.
Deze kaart draagt poststempel 1927 (collectie Alie Hoekema-van der Wal bij HK). Wie kan wat vertellen over die fraaie auto?
PK's van verbrandingsmotoren vervangen het paard. De balk voor de paarden is hier een hekwerk geworden en er is een benzinepomp geplaatst. 'Het Wapen van Friesland heeft ook een aansluiting op het electriciteitsnetwerk, te zien aan de isolatoren op de gevel. De man op de hoek van het gebouw staat zo te zien bij een benzinepomp. De dorstige auto staat wat achteruit om een betere foto van het geheel te krijgen. De reden voor deze foto was waarschijnlijk te laten zien dat het Wapen een modern bedrijf was, een bondshotel dat met zijn tijd mee ging, waar men dus benzine verkocht. Uitgave: B. van der Meer, Bonds Hotel, tel. 15 te Koudum; collectie L. Folkertsma.
Het Wapen van Friesland. Op de plaats van de paardenstalling staat nu een woonhuis. Uitgave Drukkerij en Boekhandel Hoekstra Koudum; exemplaar uit de collectie Folkertsma, no 39.
Luchtfoto van de omgeving van het Wapen van Friesland. Ansichtkaart uitgegeven door Fa. Gebr. Muizelaar.
De situatie ten westen van 'Het Wapen' is ingrijpend veranderd door de bouw van de supermarkt op die plaats. In de dubbele woning op deze foto heeft aan de westkant o.a. Anne Hoekema gewoond . In de rechter- of oostelijke helft woonde na zijn pensionering Cornelis de Boer, de bakker van de bekende Molkwarder Koeken. Uitgave Drukkerij en kantoorboekhandel Hoekstra, Koudum, tel. 9; collectie van Lolke Folkertsma Joure, no 33.
Het Wapen van Friesland. Ook het huis rechts week voor de supermarkt. Uitgave Foto- en boekhandel Muizelaar Koudum; collectie Folkertsma, no 37.