Dominee Arie Jan van Dijk

A. J. van Dijk (Rotterdam 1903 -  Sneek 1989), gereformeerd predikant te Koudum van 1932-1948. De foto van het echtpaar Van Dijk is afkomstig uit de collectie van de familie Jan Lieuwes Terpstra.

Arie Jan van Dijk werd op 12 maart 1903 in Rotterdam geboren. Hij studeerde theologie in Kampen en werd op 6 maart 1932 als predikant bevestigd in Koudum. Van 1948 tot 1953 stond hij in Coevorden. Zijn laatste gemeente was Sloten, waar hij tot aan zijn emeritaat in 1973 werkte. Ds. Van Dijk is vele jaren godsdienstleraar geweest aan het Bogermancollege in Sneek en was enige tijd voorzitter van de statencentrale van de Anti-Revolutionaire Partij in Friesland. Hij stond in Koudum bekend om zijn 'drege preken', maar tegelijkertijd werden in zijn tijd oude gebruiken losgelaten als de verhuur van kerkbanken en het het weren van vrouwen bij gemeenteavonden. Van Dijks opschrijfboekje met de namen en data van dopelingen, huwelijken, ambtsdragers, etc. bleef bewaard.

Verzetsman
In de oorlog was Van Dijk actief bij het plaatsen van- en de hulp aan onderduikers, met Theunis de Vries, Anne Osinga en Wiebe Munniksma. Hij haalde onderduikers naar Koudum via zijn contacten in het westen. Volgens collega verzetsman Osinga gaf Van Dijk in 1943 de aanzet om de hulp aan onderduikers in Koudum beter te organiseren door een taakverdeling te maken. In januari 1945 is Van Dijk door de Duitsers opgepakt, samen met Pieter de Jager, Jan Muizelaar, Hinne de Jong, en Lolke Dokkum, en kort daarna bevrijd door het verzet waarna hij zelf moest onderduiken.

Fan Jelle de Jong is de ûndersteande tekst oer de ARP en it ferset yn Nederlân, en de rol fan dûmny Van Dijk der yn.

ARP verzet 1940-1945
Begjin Juli 1940 publisearre Dr. H Colijn de âld minister-presidint  in brosjuere wêryn er in analyze makke van de situaasje nei de kapitulaasje van Nederlân. En deryn joech er oan dat neffens him Dútslân de kommende jierren de macht hie en hâlde soe yn west Europa.

Dizze brosjuere :”Op de grens van twee werelden” krige in soad omtinken fanwege de skriuwer . Mar yn de ARP hienen in soad der muoite mei en fûnen it te ûnfersetlik, te meigeand mei de situaasje.

It slot fan dat stik wie “Hoe de oorlog ook eindigt , op het vasteland zal de invloed van Duitsland voortaan overheersend zijn . Wat moet Nederland nu doen, aannemende dat er in het door Duitsland geleide Europa plaats is voor een zelfstandig Nederland? Meewerken of afwachten? Colijn koos voor het eerste. Maar wat kon het volk dan nu doen om het behoud van een zelfstandig Nederland onder Oranje, en dus met behoud zijner geestelijke vrijheden, te bevorderen. Colijn wist nog geen antwoord. De leiders van de politieke partijen zouden bij elkaar moeten komen om een eenparig antwoord op te stellen.”

Yn augustus hat Colijn tegearre mei de CHU-er Mr. R. Pollema sprutsen op in toochdei yn Ljouwert, dat wie fan in rige die begie yn de Apollohal in Amsterdam. Hindrik Algra haadredakteur fan it Friesch Dagblad frege foartiid yn in brief oan Colijn yn Fryslân net op dizze defaitische manier te sprekken. Want de friezen leauden in it algemien dat Dútslân op den dûr ferlerne soe.

De toochdei wie tige slagge der kamen in 13.000 minsken op ôf, die hienen fan tefoaren de tekst fan de taspraken al krige, om in ferbod fan de Dútser foar te wêzen. Der wienen ek Dútsers te harkjen en die waarden troch Ale Algra, de foarsitter, spesjaal wolkom hjitten sadat elts wist dat hja der wienen.

Colijn boude dernei de ûndergrûnse organisaasje fan de ARP op. Elke provinsje en Amsterdam krigen in foarman dy’t lanlik byelkoar kamen te oerlizzen, men neamde die de tolve apostels en die hienen wer kontakt minsken yn provinsje. Foar Fryslân namen dêr oan diel: mr. Jacob Algera Ljouwert: lanlik kontaktpersoan, regio kontakten: Ale Algra (Moethoen) Ljouwert, Ds. Arie J. van Dijk út Koudum, M. Knol fan Snits, Ds. A. Mollema ut Oosterwolde, J. Timmermans út Dokkum en Piter Wijbenga út Drachten.

Boppesteand hat ek bijdroegen oan it boppe gemiddelde oanpart yn it ferset fan de grifformearden (lês ARPers). Der wie in fertroude organisaasje.