Tuinbouwcombinatie M.O.E.D, Mensonides, Okkinga en Dokkum

Deze foto van een aantal werkers tussen de tomatenplanten is waarschijnlijk genomen omstreeks 1926. De mannen staan ongeveer op de plek van het latere gemeentehuis aan de Dammenseweg met op de achtergrond de Slaperdijk. De man met de hoed is J. Wielinga. Deze Wielinga was een van de compagnons in de tuinbouwcombinatie M.O.E.D. of M. D. & W. , zoals in het krantenbericht hieronder van 8 juni 1926. Hij woonde Dammenseweg 49, dat toen ook al 'Terra Nova' heette en zal schuilgaan achter de letter W in de laatste naam. Wielinga was met 2 van de in totaal 5 aandelen de belangrijkste aandeelhouder. Het genoemde krantenartikel beschrijft de opzienbarende tomatenteelt van de tuinbouwcombinatie M.D. & W. Op de foto verder P. Schaper staat rechts achteraan. Anton Roskam en Kobus Schaper staan rechts in de middelste rij. Op de voorste rij staat Thijs de Boer tweede van links (Foto van Loes de Boer).

Deze foto uit de collectie van Ulfert P. Hoekema (1903-1966) lijkt genomen op dezelfde dag als bovenstaande. Achter op de foto staat met potlood: Kwekerij Welgelegen te Koudum, midden met pet Ulfert Hoekema. De man links is dezelfde als Kobus Schaper op bovenstaande foto. De hoed en de snor zijn van Wielinga. Het meisje zittend op de grond is Grietje Stellingwerff, zij staat ook op de foto hieronder (collectie Ulfert P. Hoekema bij HK).

Loes de Boer achterhaalde dat het meisje op deze foto Grietje Stellingwerff is, dochter van koster Luutzen Stellingwerf. Ze staat ook op de foto hierboven.

Nieuwsblad van Friesland, 26 mei 1925.

Nieuwsblad van Friesland, 27 nov. 1928.

De foto hierboven bewijst min of meer dat de tuin van M.O.E.D. op de grond van de proeftuin lag. Maar ook de tuin van Welgelegen lag op de grond van de proeftuin. Hoe zit het?

De combinatie M.O.E.D. werd gevormd door bakker Siebolt Mensonides (1864-1931), ondernemer Klaas Okkinga (1872-1932) en manufacturier Lolke Dokkum (1842-1938), zij traden op als investeerders. Later werd deze combinatie M.D. & W. genoemd, Mensonides, Dokkum en Wielinga. Het part van Okkinga zal zijn overgenomen door Wielinga. Het krantenbericht rechts, van 27 nov. 1928 kan wijzen op opheffing van M.O.E.D. / M.D. & W. Temeer omdat niets bekend is over een eventuele tuinbouwvennootschap.

Uit dit krantenbericht links blijkt dat er toen behalve M.O.E.D., nog een, grootschalige tuinbouwonderneming was, net opgericht. In hetzelfde blad, op 8 nov. 1927 wordt  De Vlugt genoemd als een van de leiders van M.O.E.D., maar later was deze Popke de Vlugt een van de firmanten van Welgelegen. Het oudste krantenbericht over Welgelegen is van 1930. Al met al lijkt het zo te zijn dat M.O.E.D. de voorloper was van Welgelegen. Zie ook: 100 jaar Dorpsbelangen Koudum (1913-2013) p. 39.

Het krantenartikel hieronder noemt ook de druivenkas van de combinatie M.D. & W., het wonder van de streek, en de investering van 7000 gulden die met de bouw gemoeid was. Deze foto zal ook omstreeks 1926 zijn genomen en toont druivenpluksters in de bedoelde kas. Achter v.l.n.r.: Akke Stellingwerf, Hinke Feenstra en Marie de Vlugt. Voor v.l.n.r.: Douwtje Dokkum, dochter van genoemde Lolke, en Jikke Viser (foto van Loes de Boer).

Druivenkas Kwekerij Welgelegen staat achterop deze foto (collectie Ulfert Hoekema bij HK).

Loes de Boer achterhaalde ook enkele namen van deze aardbeienpluksters; het zijn v.l.n.r.: Douwtje Dokkum, Akke Stellingwerf, onbekend, Akke Dokkum, onbekend en Botke de Jong. De bomenrij in de achtergrond markeert de Dammenseweg.