Koninklijk bezoek 1950

Koninklijk bezoek op 25 september 1950 in Koudum. Koningin Juliana en prins Benhard worden voor het gemeentehuis verwelkomd door burgemeester Humalda (foto uit het gemeentearchief).

Jeltje de Vries-Quarré, of Jabiks Jeltsje, mocht als oudste inwoner van de gemeente H.O.N. de koningin een zilveren snuifdoosje aanbieden. Toen ze het overhandigde zei ze erbij: 'Het is de moeite van het aannemen wel waard hoor!.' Beppe Jeltsje, zoals ze in het dorp veelal genoemd werd, is overleden op 25 dec. 1958 op 96 jarige leeftijd (foto beschikbaar gesteld door Jan de Vries, oerbeppesizzer van Jeltsje).

De jongste die de koningin mocht begroeten was Antje Wiebes Munniksma (foto ontvangen van Rein Wiebes Munniksma).

De hoge gasten komen wuivend aanrijden. Deze foto is afkomstig van Antje Munniksma. Burgemeester Humalda geeft Antje het welkomsboeket dat zij zo aan de koningin mag overhandigen. Beppe Jeltje volgt het nauwlettend. Ze zit klaar met in haar gehandschoende linkerhand het zilveren doosje. Deze foto zit in het archief van D.H. de Jong bij HK.  Ulfert de Jong schrijft over het koninklijk bezoek en over Antje, die later zijn schoonzuster werd: 'Antje Munniksma mocht de blommen oan Juliana jaan om't sy de jongste wie op'e bewaarskoalle. Sy wie noch mar krekt op skoalle kommen en wie yn juny 4 jier wurden. Sy droech in rokje yn de kleuren read wyt en blau. Frou Sietske Kemker fan de garaazje hie twa fan dy rokjes makke foar har dochters Bea en Grytsje. Sy droegen dy by de Oranjefeesten. Sietske Kemker brocht de moarns noch ien fan dy rokjes nei de famylje Munniksma, sa dat Antje dy oan hawwe koe, oer har breiden jurkje hinne. Ik bin der as 4 jierrich jonkje ek by west en kin mei faach herinnerje dat by it gemeentehûs in protte folk wie, mar wat wy der krekt moasten wist ik doe net. Neffens Antje en Grytsje de Vries-Kemker binne de keninklike gasten net iens út de auto stapt.'

Deze foto van het bezoek is afkomstig uit de 'film fan master Twerda' en ontvangen van Historisch Wurkferbân Gaasterlân. Twerda schreef: En doe hat men alle froulju fan H.A. [de gemeente Hemelumer Oldeferd] dy't it earizer noch droegen, nei Koudum bean om ek mei us Lânsfrouwe hulde to dwaen. Allegearre koene net komme, hwant de âlderdom komt no ienris mei gâns sykten en kwalen. Mar hjir op 'e foto mei ús Kommissaris yn it formidden binne der yn alle gefallen noch in 23 (By de film Himmelumer Âldeferd, gearstald fan H. Twerda en F.K. Reitsma, 1956). De bedoelde film was in feite een diaserie in zwart wit, waarbij een tekst werd uitgesproken.

Deze foto is ingestuurd door Watze Pieters Draijer en hij schrijft daarbij: De derde van rechts op de voorste rij is onze overgrootmoeder Lykeltje Draijer-de Vries. De dames zitten te wachten op de koningin. Achter de oudjes staan personeelsleden van de gemeente, met hun partners. 

Deze foto's zijn gemaakt door fotograaf Noske (collectie beeldbank-Nationaal archief). De volgende dag dinsdag 26 september stonden de Friese kranten vol van het Koninklijk bezoek.

De vrouwtjes van Koudum

De Koudumer vrouwtjes, die keurig met kap en al stonden opgesteld om het Koninklijk paar in de hoofdplaats van de gemeente met die lange en voor onze Hollandse collega's onbegijpelijke naam Hemelumer Oldephaert en Noordwolde te begroeten, hebben waarschijnlijk het programma van de Koninklijke rondrit niet onder ogen gehad. Ware dit wel het geval geweest, dan zouden zij zich waarschijnlijk wel even de ogen uitgewreven hebben. In dat - door het provinciaal bestuur met zeer veel zorg en smaak samengestelde - "reisboek" staat nl. vermeld, dat het dezelfde vrouwen zijn, die in 1905 koningin Wilhelmina begroetten. Nu wil het geval, dat koningin Wilhelmina in 1905 helemaal niet begroet is in H.O.N. en dat zinnetje moet dus wel op een vergissing berusten. Enfin, men heeft uitgevonden, dat de "oude" Koningin toen, na de Galamadammen gepasseerd te zijn, de verkeerde weg in sloeg en hield het er dus nu maar op, dat de hedendaagse oude Friezinnetjes toen als struise boerendochters koningin Wilhelmina de weg gewezen hebben. Opdat niemand teleurgesteld zou zijn.

Links staat een stukje uit de Heerenveense koerier van 26 sept. 1950, en het merkwaardige tekstje rechts is te vinden in de reportage van de Leeuwarder courant van die dag. Toen koningin Wilhelmina en prins Hendrik van maandag 25- tot woensdag 27 sept. 1905 Friesland bezochten, is het gezelschap inderdaad niet in Koudum geweest. De fanfare van Koudum mocht met die van Staveren en Hindeloopen het volkslied spelen bij de aankomst in Staveren, dat was de enige bijdrage vanuit Koudum aan dat bezoek. In het protocol van 1950 stond blijkbaar een verkeer jaartal want men doelde uiteraard op het koninklijk bezoek van 7 okt. 1920, toen Wilhelmina Koudum wel heeft bezocht.