Dokter H.W. Frowein

Henri Willem Frowein (1889-1982) was van 18 juli 1938 tot 1 april 1940 huisarts in Koudum op huize Grovestins.

Dokter Frowein is de opvolger van dokter Tiersma als huisarts in Koudum, maar voor nog geen twee jaar. H.W. Frowein is geboren op 30 juli 1889 in ’s-Gravenhage als zoon van Johan Frederik Lodewijk Frowein (Amsterdam 1855-1914 's-Gravenhage) en Geertruida Henriette Heitz ('s-Graveland 1860-1909 's-Gravenhage).[i] Hij slaagde in juni 1926 voor zijn doctoraalexamen geneeskunde aan de Universiteit van Groningen. In februari 1927 slaagde hij voor het artsexamen 1^e gedeelte in Groningen.[ii] In juni 1929 werd hij aan de Universiteit van Amsterdam bevorderd tot arts.[iii]

Frohwein hield er blijkbaar niet van zich lang te binden. In 1931 woont hij in Brummen (bij Zutphen). Daar verlooft hij zich begin januari met J. Dinger Hattink.[iv] Maar hij huwde op 20 maart 1931 op 41-jarige leeftijd in Beek (Limburg) met de 25-jarige predikantendochter Maria Jantje de Vries.[v] Uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren.[vi] Op 27 december 1940 werd in Leeuwarden de echtscheiding uitgesproken.[vii]

In 1932 en 1933 is Frowein arts in Polsbroek (Utrecht). Daar wordt zijn zoon geboren en verleent hij onder andere hulp aan iemand die bij het vissen is uitgegleden en zijn been heeft gebroken.[viii] In mei 1933 verlaat Frowein Polsbroek alweer.[ix] Hij vestigt zich op 29 mei 1933 in Lutterade-Krawinkel (Geleen, Zuid-Limburg) als arts ‘voor huid- en inwendige ziekten’.[x] Hij hield als ‘arts en arts voor inwendige ziektes’ ook wel spreekuur in Weert en Broeksittard.

In maart/april 1936 is hij korte tijd arts te Deurne. Daar kwam hij op 6 maart 1936[xi] vanuit Nederweert met zijn gezin op het adres Haageind D.9, tegenwoordig Haageind 1, maar hij vertrok al op 29 april naar Zaamslag in Zeeuws-Vlaanderen. In juli 1936 blijkt hij zich alweer gevestigd te hebben in Utrecht[xii] en op 26 april 1938 meldt de krant De Grondwet dat Frowein van Geldermalsen naar Fijnaart verhuisd is.

In 1938 kwam dokter H.W. Frowein naar Koudum. In het verslag van de gemeenteraadsvergadering van de gemeente Hemelumer Oldephaert en Noordwolde van 27 augustus staat het bericht dat aan de heer A. Tiersma te Koudum wegens vertrek eervol ontslag verleend is als gemeente-geneeskundige, belast met de geneeskundige armenverzorging. Met algemene stemmen wordt tot diens opvolger is benoemd de heer H. W. Frowein, arts te Koudum.[xiii]

Eind 1938 vroeg Frowein aan de gemeenteraad van Hindeloopen of hij ook de armenpraktijk in Hindeloopen zou mogen waarnemen, maar de gemeenteraad wees dat verzoek met algemene stemmen af. [xiv] Niet zo gek, als men bedenkt dat de gemeenteraad net besloten had het salaris van de gemeentegeneesheer dokter Wiersema te verlagen tot ƒ 800 per jaar. Bovendien bevalt de bestaande regeling: “De tegenwoordige regeling met drie verplichte komstdagen werkt uitstekend en dr. Wiersema voldoet best. Wanneer zich een geneesheer in de gemeente gaat vestigen, krijgen dergelijke verzoeken een geheel ander karakter.”[xv]

In 1940 verlaat Frowein Koudum alweer. Op 23 januari vroeg hij in de Leeuwarder Courant nog een flinke dienstbode, maar op de laatste raadsvergadering van de gemeente Hemelumer Oldephaert en Noordwolde in het oude raadhuis in de Hoofdstraat van Koudum op 2 april 1940 werd aan de heer H.W. Frowein met ingang van 1 april 1940 eervol ontslag verleend als gemeente-geneeskundige, belast met de armenzorg. In zijn plaats werd benoemd “de heer A. van de Water te Koudum, die de praktijk van dokter Frowein heeft overgenomen.” [xvi]

In 1941 woonde Henri Frowein weer in zijn geboortestad ’s-Gravenhage. Op 26 mei 1941 werd het faillissement uitgesproken van H.W. Frowein, arts te ’s-Gravenhage.[xvii] Twee dagen later, op 28 mei 1941 trouwde Frowein voor de tweede keer, in Amersfoort met Anna Snellen.[xviii] Ook uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren, namelijk Henri Willem en Arne Eduard. Dit huwelijk eindigde op 29 september 1949 ook in een echtscheiding.[xix]

In april 1946 wordt Frowein armengeneesheer in Giekerk, als opvolger van dokter Schuijt.[xx] In de Provinciale Drentsche en Asser Courant staat op 15 februari 1947 een advertentie dat dokter H. W. Frowein aan de Oosterhoutstraat 30 (in Assen) zijn praktijk voorlopig moet neerleggen wegens onverwacht vertrek naar Nederlands- Indië.

In september 1949 woont H.W. Frowein als arts in Oudemirdum.[xxi] Henri Frowein huwde voor de derde keer met Geertje Huiberdina de Jong, die op 12 mei 1911 in Gorinchem geboren was. Het huwelijk vond plaats op 12 november 1949 in Balk. In Oudemirdum was Frowein vele jaren huisarts. In de Leeuwarder Courant van 29 december 1969 wordt ‘de 79-jarige dokter Frowein uit Oudemirdum’ als oudste deelnemer aan het kerstschaaktoernooi van Rijs genoemd.

Henri Willem Frowein overleed op 18 november 1982 op 93-jarige leeftijd en is in Gorinchem begraven. Zij vrouw Geertje Huiberdina de Jong, overleden op 17 december 1993, is eveneens in Gorinchem begraven.

[i]Burgerlijke stand van de gemeente 's-Gravenhage, archief 0335-01, inventarisnummer 381, 31-07-1889, Geboorteakten Den Haag, aktenummer 3179.

[ii] Leeuwarder Courant 18-02-1927.

[iii] De avondpost 06-06-1929.

[iv] De Avondpost 06-01-1931.

[v] Maria Jantje de Vries is geboren Tandjong Pinang (Nederlands-Indië) op 5 april 1905.

[vi] Jan Pieter Willem, (Polsbroek (U) 30 april 1932 - Boxmeer 8 juli 1999) en Mieke Geertruida, (Utrecht 5 december 1936 - Culemborg 4 september 2002).

[vii] Historisch Centrum Limburg, BS Huwelijk (echtscheidingsakte). Burgerlijke Stand in Limburg, Beek, archief 12.006, inventarisnummer 34, 28 november 1940, aktenummer 38.

[viii] Nieuwe Utrechtsche Courant 06-01-1933.

[ix] De Nieuwe Utrechtsche Courant van 15-05-1933 meldt dat Frowein als gemeente-arts eervol ontslag krijgt wegens vertrek naar elders.

[x] Limburgsch Dagblad 27-05-1933.

[xi] De Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche Courant van 04-03-1936 meldde dat Frowein zich op 3 maart 1936 als derde geneesheer in Deurne vestigde. Volgens de website https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php/Henri_Willem_Frowein_(1889-1982) kwam hij op 6 maart 1936 in Deurne en ging hij daar weg op

[xii] Advertentie in de Nieuwe Utrechtsche Courant 10-07-1936. Diezelfde krant meldde in een verslag van een vergadering van de Ver. Ziekenzorg in Utrecht dat de pasbenoemde dr. Frowein nog net op tijd in Utrecht was aangekomen om de bijeenkomst bij te wonen.

[xiii] Leeuwarder Courant 29-08-1938.

[xiv] Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s Courant, 12-12-1938.

[xv] Leeuwarder Courant 10-12-1938.

[xvi] Leeuwarder Courant, 03-04-1940.

[xvii] Algemeen Handelsblad 27-05-1941. Het faillissement wordt overigens een maand later, op 23 juni 1941 opgeheven bij gebrek aan baten (Nederlandsche Staatscourant 30-06-1941).

[xviii] Burgerlijke Stand van de gemeenten in de provincie Utrecht 1903-1942 – Inventarisnummer 562-02 – Aktenummer 113. Anna Snellen is geboren in Jutphaas op 2 mei 1913 en overleden in Leusden op 21 september 1993. Ze was de dochter van Johan Snellen (Zierikzee 1874-1965 Amersfoort) en Willemijntje Maaijen (Papekop 1874-1960 Amersfoort).

[xix] Huwelijk ontbonden bij vonnis Rechtbank te Leeuwarden d.d. 29-09-1949. Toegangsnummer: 1221 Burgerlijke Stand van de gemeenten in de provincie Utrecht 1943-1950 Inventarisnummer 722. Aktenummer 372.

[xx] Friesch Dagblad 30-04-1946

[xxi] Naamlijst voor den interlocalen telefoondienst 1949 sept.1949, dl.2: H-Z.