Sjoerd Kuperus

Sjoerd Kuperus, Den Burg (Texel), 10 februari 1893 – Koudum, 4 juli 1988, was een Nederlands kunstenaar, hij was tekenaar, etser, lithograaf, boekbandontwerper en ontwerper van ex libris. Zijn vader Rinke Kuperus was dominee van de doopsgezinde kerk op Texel. Als kind maakte Sjoerd daar kennis met de bekende natuurvorser Jac. P. Thijsse die een vriend van de familie Kuperus was en met de schilder Jan Mankes. Na vier klassen Gymnasium en twee kantoorbaantjes in Amsterdam en Haarlem, ging hij uiteindelijk naar de Tekenschool van Feith in Amsterdam en kreeg ook lessen van Albert Hahn Sr. Tussen 1923-1925 was hij leerling van Anton Molkenboer en J.J. Jurres op de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij maakte veel werk voor uitgeverijen en tijdschriften, ook reclame-werk en ontwierp een aantal boekbanden. Door de jaren heen maakte hij veel van zijn werk op Texel en in de Amsterdamse dierentuin Artis waar hij dieren én publiek met de tekenstift vereeuwigde. Ook trok hij er regelmatig op uit om aan de Amstel te werken en hij maakte een aantal impressies van de Albert Cuypmarkt in de hoofdstad.
In 1925 trouwde hij met Riek de Rooij en ze gingen in Amsterdam wonen. Als onderwijzeres zorgde zijn vrouw voor een vast inkomen, zodat Kuperus zich geheel tot kunstenaar kon ontplooien. Zij richtte in Amsterdam in 1925 de Zesde Montessorischool op en gaf daar les aan Anne Frank. Na de oorlog kreeg de school de naam Anne Frank School. In 1964 verhuisde het echtpaar naar Koudum, ze woonden aan de Johan van Aylvastraat 2. Het huis droeg de naam Skries (Grutto). Het merendeel van zijn werk bestaat uit tekeningen van dieren, vogels en de vrije natuur, die dan ook in dozijnen boeken en tijdschriften werden afgedrukt. In 1964 vertrok het echtpaar Kuperus uit Amsterdam om zich in Koudum in Friesland te vestigen. Kuperus bereikte de hoge leeftijd van 95 jaar. In het Amsterdamse gemeentearchief omvat de collectie van Kuperus bijna 375 tekeningen, voornamelijk schetsen, uit de periode 1919-1975. Andere collecties tekeningen uit zijn omvangrijke nalatenschap bevinden zich in het Theater Instituut Nederland en het Rijksprentenkabinet in Amsterdam, het Drents Museum te Assen, Teylers Museum te Haarlem, het Fries Museum en het Fries Natuurmuseum te Leeuwarden, en het Maritiem- en Juttersmuseum te Oudeschild op Texel. Bronnen: Hans Mulder en Adri den Oudsten, Natuurlijk met potlood Sjoerd Kuperus (Leeuwarden: De Tille 1981); Wikipedia; Genealogie Fam. Kuperus.

'Boerderij Nieuweweg.' Collectie Fries Scheepvaartmuseum. Het betreft Nieuweweg 42. Op de voorgrond de later weer opgevulde zandafgraving daar.

'Zanguitvoering o.l. van Felix de Nobel in Herv. Kerk' (Koudum, jan. 1965). Collectie Fries Scheepvaartmuseum.


'Bij Koudum' (1967). Overgenomen uit: Hans Mulder en Adri den Oudsten. Natuurlijk met potlood Sjoerd Kuperus. Leeuwarden: de Tille, 1981.

'Koudum' (maart 1965). Dit is het huis met keuterij, de hoge houten schuur, aan de Bovenweg op nr. 16. Drie huizen van 'de Skries', het huis van Kuperus. Op alle tekeningen is wel een vogel afgebeeld. Collectie van de inzender Jacob de Jong, een verre verwant van Kuperus.