Een oude plaat van de nog onverharde straat in Koudum die de naam Beukenlaan zou krijgen. Er wordt nog aan de woningen gebouwd. Volgens de fotograaf of uitgever zou de foto in Molkwerum zijn gemaakt. Verwarring alom over de Koudumer Beukenlaan, zoals ook blijkt uit het volgende.
Deze route kan je niet fietsen. En op het eerste gezicht lijken de straatnamen Beukenlaan, Galamalaan, Oostenveldseweg en Zwarteweg geen verband te houden met elkaar, toch is dat wel het geval. Galamalaan is waarschijnlijk de oudste naam van de huidige Beukenlaan. Later in de geschiedenis werd het Oostenveldseweg en weer later schijnt Zwarteweg ook voor deze straat gebruikt te zijn. Niettemin werd Beukenlaan In 1948 de officiële straatnaam, hoewel er toen geen beuk te zien was. Een bijzondere gang van zaken.
Wethouder Douwe de Jong die destijds de straatnamen invoerde woonde zelf aan de Beukenlaan, in een van de door zijn vader Hendrik gebouwde huizen. Dochter Marie Visser-de Jong schreef in Bulte Nijs (nr. 99, mei 1999) Sa om en de by 1922 moatte der boekebeammen plante wêze en om ‘t myn pake, Hindrik de Jong, dêr huzen bouwe soe, skreau hy op ‘e boutekening ‘Beukenlaan’. Spitigernôch woene dizze boeken der net groeie, dat sadwaande binne der letter oare beammen del setten, mar de namme is bleaun. Een Beukenlaan met nieuwe huizen maar zonder beuken verdrong dus de oude benaming Oostenveldseweg.
Tegenwoordig is de Beukenlaan geen laan meer, net zo min overigens als de Kerkhoflaan en de Galamalaan. Niet alleen omdat er niet aan beide zijden van deze straten bomen staan. Het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (1952) schrijft over het begrip laan: De gewone betekenis van het Nederlandse woord laan is tegenwoordig ‘weg die aan beide zijden met bomen is beplant’, maar deze betekenis is stellig niet de oorspronkelijke. Dichter bij de oorsprong is men bij de samenstelling oprijlaan, ‘weg die van de hoofdweg naar een kasteel of buitenplaats leidt’. Evenzo heeft men dikwijls een kerkelaan in dorpen waar de kerk een eind van de hoofdweg af ligt. De huidige Beukenlaan was mogelijk ooit de oprijlaan van Galamastate. Vandaar de oude naam Galamalaan, al zou je deze laan gezien de ligging van de state 50 tot 80 meter zuidwestelijker verwachten.
Galamalaan komt naar voren in een zeventiende-eeuws document van de verkoop van een perceel, streckende van de heere grietman Aylva doelstien noordwaart aen Haijtie Binckes landt, hebbende Galamalaen ten westen ende Renck,[Bencke] Benckes weduwe ten oosten naesten, met vrije reed ende drifte ende gangh langs Galamalaen voorschreven, op ende uijt tot aen de Wijck. (Met een doelstien markeerde men een erfgrens). De toenmalige Galamalaan liep van Galamastate, waar de grietman woonde, naar het water, en lag dus aan de noordkant van de Koudumer bult. En niet aan de zuidkant, zoals vandaag de dag. Mogelijk is de Galamalaan een voortzetting van de ‘Galama Melckwech’, een naam die al in de zestiende-eeuw voorkomt.
|
Uit het Nieuwsblad van Friesland, (26 maart 1920), en de Leeuwarder Courant, (3 dec. 1923 en 6 nov. 1928) blijkt dat op het gemeentehuis aanvankelijk ‘Oostenveldschenweg’ gehanteerd werd, in 1923 kwam Beukenlaan in zwang, maar in 1928 keerde men terug naar de oude naam.
|
 |
De reactie van Marie Visser-de Jong uit de Bulte Nijs van mei 1999.
 |
 |
Links de Beukenlaan naar het noorden te zien en rechts vanaf de andere kant. Beide foto's zijn van omstr. 1930. Het pand links, winkel met woning en garage, is in 1924 gebouwd voor J.G. (Jabik) de Vries, de electricien. Later zat Radio de Vries hier. Links: uitgave F. de Jong Koudum, collectie Lolke Folkertsma Joure; rechts collectie HK, Alie Hoekema-van der Wal.
Collectie HK, Alie Hoekema-van der Wal.
Ansichtkaart van de Beukenlaan, ingestuurd door Jan Overzee te Son en Breugel. De beuken lijken al te zijn vervangen door bomen die het wel goed doen op de harde keileemgrond.
Collectie HK, Alie Hoekema-van der Wal.
Collectie HK, Alie Hoekema-van der Wal.
De kruising Beukenlaan Smidsweg is ook anno 2019 nog goed herkenbaar (collectie HK, Alie Hoekema-van der Wal).
De Beukenlaan van zuid naar noord (collectie L. Folkertsma, uitgave Fa. Gebr. Muizelaar Koudum). Achterop het exemplaar van deze foto in de collectie van Piet en Elske Venema-Haitsma bij HK staat de datum juli 1949.
De Beukenlaan van Noord naar zuid (collectie Histoarysk Koudum).
Ansichtkaart van de Beukenlaan. Uitgave Fa. Gebr. Muizelaar Koudum, collectie Trijntje Snijders-van der Veer.
Ansichtkaart uit de collectie L. Folkertsma, uitgave Foto en Boekhandel Muizelaar.
De vrijstaande huizen aan de Beukenlaan vanaf de Bovenweg gezien. Ze zijn gebouwd in 1921 door aannemer Hendrik de Jong. De prijs was ruim 3000 gulden per woning. De linkse woning, die nog net te zien is was van Wabe Visser en de woning ernaast was gekocht door Tjalke de Jong. Beide waren timmerlieden bij De Jong, maar gingen toen ieder apart in de meubels. Er is toen een verbinding gemaakt tussen de huizen voor de elalage's. Beiden hadden ook een werkplaats voor het maken van meubels. Naast de meubels had Tjalke ook een taxi. De Fa. Visser is nu nog actief in de meubels. Ansichtkaart uit de verzameling van L. Folkertsma te Joure.
1974, geen enkele boom meer aan de Beukenlaan en de sloper is bezig met de huizen aan de westkant (l). Uit de collectie van fam. Henk (radio) de Vries.
De Verlengde Beukenlaan in 1959, nog zonder de LTS. Collectie Folkertsma, uitgave Foto Muizelaar.
De "nieuwe" Beukenlaan ongeveer 1960. De woningen zijn rond 1957 opgeleverd en toen stond de ambachtsschool er nog niet. Ansichtkaart, collectie Anne Jan Schaper.
Leeuwarder courant, 18 dec. 1923.