Windmotoren in en om Koudum

Op deze ansichtkaart van de kerk van voor 1908, staat links een Amerikaanse windmolen, geen watermolen natuurlijk, maar wat wel? De meest logische verklaring is dat deze molen een pomp aandreef waarmee grondwater werd opgepompt of anders mogelijk een generator. In het huis in het midden van de foto woonde Jelle de Wal, machinist van de zuivelfabriek. De molen lijkt op zijn erf te staan. In een schuur achter zijn huis kwam omstreeks 1918 de elektriciteitscentrale; een generator aangedreven door een verbrandingsmotor, en Jelle was ook hiervan de machinist. Het zou dus best eens kunnen dat deze molen elektriciteit heeft opgewekt. Er werd in die jaren veel geëxperimenteerd met elektriciteit, zo was er toen al een elektrische auto en voeren er elektrisch aangedreven schepen. Het hoge huis links is de voormalige pastorie, hoofdstraat 39. Collectie Gerard Koopmans, bij Tresoar.

Dizze foto is nommen bij de opbou fan in Amerikaanske wynmole bij Jelte en Mieke Deinum- Bousma oan de Skamelysjewei, no Slaperdijk 2 (Munniksma). Deinum hie der op 'it Heech' in kassenkomplex. De mole waard delsetten foar it oppompjen fan grûnwetter foar it bereinen fan de tún. Mar dat hat net folle fertúten dien want yn it grûnwetter siet tefolle izer en wie ungeskikt. Jelte en Mieke en bern binne letter nei Amearika gien en doe bin Sietse Nannes en Reino de Vries-Sipkema dêr kaam en dernei Sietse syn broer en skoansuster Tseard en Tietsje de Vries- Haitsma. De grutte wetterbak dy't by de mole hearde wie der yn Tseard en Tietsje harren tiid noch. Ferfolgens hawwe Folkert en Thea Melchers der sitten mei it hinnebedriuw. Op de Foto steane de bouwer fan de mole, mei de hoed, en njonken him de buorlju Douwe fan Hes en Gerlof fan Joeke de Lange. De jonge dy’t út de put klimt is Marten fan Jelte Deinum.

Amerikaanse windmotoren aan de Yndyk (l) en die van de Damsterpolder. Deze molen stond sinds 1918 aan de oostkant van De Kuilart. Na demontage en restauratie is de molen in 2004 opgebouwd in Groningen, waar hij de westerbroekstermadepolder bemaalt. De molen heeft de naam De Putter.

 De Hoogelandpoldermolen in de winter. Deze windmotor werd ook wel Twisker genoemd en stond niet ver vanaf de boerderij Zijl 3, Kroondijk, Zonderland.

Zijn dit de restanten van het molentje in de polder De Samenvoeging, ten noord-oosten van Koudum?

Amerikaanse windmolen van het poldertje 'De Oosterling', bij de Zijl aan de weg naar It Heidenskip. Wieger Kok was destijds de molenaar. Bron: Appie van Dijk, Assen.

De windmotor bij De Kuilart op 19 augustus 1982. Loes de Boer was vanaf 1968 tot omstreeks 1988 de laatste molenaar. Deze kleine molen stond ongeveer tegenover het receptiegebouw van Camping de Kuilart.