Theunis de Vries (1903-1985) rolde in 1941 in het verzetswerk als regionaal contact en hoofdverspreider van het verzetsblad Vrij Nederland. Later ging hij over naar de verzetsorganisatie Trouw, die onderduikers plaatste, hielp bij het verkrijgen van bonkaarten voor onderduikers en verzetsdrukwerk uitgaf. Uit een brief met datum 21 nov. 1944 van Meent Meijer van Trouw aan Willem Glashouwer in Hindeloopen blijkt dat De Vries 375 bladen van Trouw distibueerde aan verspreiders in Workum, Hindeloopen, Staveren, Woudsend en de HON-dorpen (archief Harmen Glashouwer Hindeloopen). Glashouwer moest deze distributie overnemen omdat De Vries sinds 16 augustus 1944 door de Duitsers werd gezocht voor zijn rol als contactpersoon na de tweede roof van distributiebescheiden in Workum, begin augustus 1944.
De Vries werd in Koudum de plaatselijke contactpersoon van de L.O., de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers, zoals bobenstaande legitimatie toont (afbeeldingen op deze pagina collectie fam. Th. de Vries). De fam. De Vries nam zelf het Joodse meisje Rosa Landau in huis. Van de Vries zijn twee verslagen bekend over zijn werkzaamheden in de Tweede Wereldoorlog die beide deel uitmaken van de archief van de Vereninging Friesland 1940-1945 bij Tresoar in Leeuwarden. Het ene is gedateerd 16 februari 1949, het andere, dat grotendeels over dezelfde zaken gaat, maar iets uitgebreider en in de ik-vorm, is deel van ongedateerde document "Verslag van Hemelumer Oldephaert en Noordwolde", waarin ook relazen van andere verzetsmensen zijn opgenomen. Dit stuk is te vinden op de pagina verzetsmensen aan het woord. Het verslag uit 1949 is als PDF-bestand binnen te halen met de koppeling onderaan deze pagina.
Jan de Vries, 7 januari 2025, laatst aangepast 1 februari 2025, op de laatste datum is ook de bijlage vervangen voor versie drie, met nieuwe annotaties.
 |
 |
Het persoonsbewijs van Theunis uit 1941.
 |
 |
Theunis de Vries kreeg een vervalst persoonsbewijs, uitgegeven door de stad Workum op 26 juni 1944, op naam van Jan Smid, vertegenwoordiger in bouwmaterialen.
 |
 |
De Vries gebruikte dit briefje om zijn valse identiteit te oefenen en te kunnen onthouden.
 |
 |
De eveneens vervalste vrijstelling van 'Jan Smid', voor de tewerkstelling in Duitsland. En rechts de verklaring van de directeur van de strafgevangenis te Leeuwarden dat Jan Smid van 16 tot 21 okt. 1944 gedetineerd is geweest. Theunis de Vries noemt zijn opsluiting in het verslag, nadat hij als onderduiker was opgepakt te Berlikum, samen met Jan van Manen, maar omdat hij een vals persoonsbewijs had werd hij niet herkend. Alleen toen zij naar zijn stamboom gingen vragen kwam De Vries vast te zitten. Na een week nor naar Oudebildtzijl, aldus het verslag van 1949.
|
|
 |
Roza Landau, haar schuilnaam was Coby Peypers, was bij de familie Theunis de Vries aan de Zwarteweg ondergedoken. In 1944 werd het te gevaarlijk, de Duitsers zaten Theunis op de hielen, en is Rosa samen met de familie naar Woudsend gegaan. Zij overleefde de oorlog en vestigde zich in Zuid-Afrika. Op 4 april 1955 lieten Roza en haar zuster Lyia, getrouwd met Gerrit de Vries, de jongste broer van Theunis, in Israël een boom planten door de Joodse organisatie Le-Ezrath ha-Jeled, ter ere van de heer en mevr. De Vries-Wynia, als bewijs voor wat zij tijdens de oorlog voor Rosa hebben gedaan.
|
|
 |
Dit zijn de kinderen van het gezin van Theunis en Antje de Vries - Wynia, met hun onderduikzusje Roza, in 1944 en in 1995, zittend van links af: Enne, Jouw, Sieke en Roza; staand Jappie en Tjitte.
 |
 |
Theunis en Antje trouwden te Sneek op 3 april 1930, hij afkomstig van Woudsend, zij van Wommels. De andere foto is van ongeveer 25 jaar later. Zittend van links af: Theunis, Jappie Jouw, Antje; staand: Enne, Sieke en Tjitte.
