Op 2 februari 2018 verscheen Verzwegen zeeheld; Jacob Benckes (1637-1677) en zijn wereld . De uitgave is gepresenteerd bij de opening van de tentoonstelling over Benckes in het Fries Scheepvaart Museum te Sneek.
Over Jacob Benckes was weinig bekend en zijn positie op de oorlogsvloot was een mysterie: Hoewel hij geen hoofdofficiersrang had, werd hij drie keer uitgezonden als leider van belangrijke missies. Verzwegen zeeheld werpt nieuw licht op de herovering van Nieuw-Nederland in 1673, het belangrijkste wapenfeit van Jacob Benckes, dat hem in de geschiedschrijving echter nooit is toegekend. Hij is de laatste vertegenwoordiger genoemd van de agressieve Nederlandse zeemacht uit de zeventiende eeuw.
Het boek is geen biografie. Behalve twee portretten, geschilderd door Nicolaes Maes, bleef van zijn persoonlijke leefwereld weinig bewaard. Slechts door het opdiepen van vele veelal zakelijke documenten is zijn levensloop te volgen. Enkele brieven aan zijn opdrachtgevers gunnen ons een kijkje in zijn persoonlijkheid. Hij groeide op als jongste van zeven in een zeemansgezin in het Friese Koudum. Als jongen ging hij al mee naar zee en vanaf zijn negentiende tot zijn zevenentwintigste jaar was hij koopvaardijschipper.
Zijn keuze voor de admiraliteit van Amsterdam was geen toeval en Benckes was daar zeker niet de enige officier uit de schippersgemeenschap van de Friese Zuidwesthoek. Opvallend snel viel zijn benoeming tot kapitein-ter-zee. Uiteraard vocht hij in de diverse zeeslagen van zijn tijd, zoals de beroemde Tocht naar Chatham. Door twee missies naar West-Indië is zijn naam voor altijd verbonden aan die contreien. Jacob Benckes sneuvelde in 1677 op het Caribische eilandje Tobago.
Jacob Benckes kwam in Koudum ter wereld en woonde daar de eerste twintig jaar van zijn leven. Daarna woonde hij in Staveren en vervolgens in Amsterdam. Zijn naam wordt in de Nederlandse traditie vaak als Binckes geschreven, maar zelf schreef hij altijd Benckes. In het jaar 1664 maakte hij de overstap van de koopvaardij naar de oorlogsvloot, samen met collega-schipper Anske Fockes van Warns. Al snel volgden hun benoemingen tot kapitein-ter-zee.
De carrière van Jacob Benckes als zeeofficier viel deels samen met die van de bekende admiralen Michiel de Ruyter en Cornelis Tromp. Benckes was betrokken bij de beroemde tocht naar Chatham in 1667, deel uitmakend van het selecte gezelschap kapiteins dat daadwerkelijk de Theems en de Medway opvoer en de Engelse schepen vernietigde. In de Middellandse zee regio nam hij deel aan het bestrijden van Noord-Afrikaanse kapers in 1670. Bij de herovering van Nieuw Nederland (New York) was ook Anske Fockes betrokken. Twee jaar later vervulde Jacob een belangrijke missie namens de Staten-Generaal naar de Oostzee, met het als doel het open houden van de Sont tussen Denemarken en Zweden, ten behoeve van de koopvaardijvloot. Benckes kwam om het leven op 12 december 1677 tijdens een expeditie naar West-Indië, in een zeer gewelddadig gevecht op het Caribische eiland Tobago toen zijn fort werd overvallen door de Fransen.
Achterin het boek is een register opgenomen van personen en scheepsnamen, een notenapparaat en een literatuurlijst met alle gebruikte bronnen.
De koppelingen onderaan deze pagina leiden naar: Informatie over het boek; een artikel in de Leeuwarder courant d.d. 21 febr. 2018, over de tentoonstelling en het boek; recensies door luitenant kolonel der Mariniers R.A.J. de Wit, in: Marineblad (jaargang 128 nr. 6, okt. 2018); dr. Gijs Rommelse in: Militaire Spectator (jaargang 187 nr. 10 2018); Ron Brand MA, in: Tijdschrift voor Zeegeschiedenis (2019-1); Erik Odegard MA, in: The international journal of maritime history (vol. 31, 2019).
Zie het Linkedin profiel van Jan de Vries voor overige publicaties.
