 |
 |
Nicolaes Maes, portretten van Jacob Benckes en Ingena Rotterdam (Metropolitan Museum of Art, New York).
Een goed bewaard geheim
Jacob Binckes, ik had echt geen idee wie hij was toen ik in 2005 zijn naam intikte, op zoek naar de betekenis van bepaalde straatnamen in ons dorp. Een zeeheld uit de tijd van Tromp en De Ruyter, wist Google, te Koudum geboren als zoon van een Staverse burgemeester. De informatie kwam van rijksarchivaris en maritiem historicus J.C. de Jonge (1793-1853). Tussen 1833 en 1848 publiceerde deze een serie over het Nederlandse zeewezen: Jacob Binckes, of eigenlijk Benckes, was van Vrieschen oorsprong. Hij werd, in welk jaar is niet met zekerheid bekend, geboren te Koudum, een dorp in Westergoo niet ver van Stavoren, waar hij buiten dienst zijnde gewoonlijk zijn verblijf hield. Hij was de vierde zoon van Binke Binckes die met de Burgemeesterlijke waardigheid te Stavoren is bekleed geweest, aldus De Jonge. In een voetnoot aan het eind van de zeer uitvoerige en lovende beschrijving van Jacobs heldendaden als zeeofficier schreef hij dat Jacob nooit trouwde, maar zich kort voor zijn dood verloofd had met jonkvrouw Ingena Rotterdam, aldus De Jonge.
 |
De inschrijving in het doopregister van de gereformeerde kerk te Koudum op 10 september 1637; Jacob, vader Binke, moeder Rink. |
Een zoekopdracht in de DTB database op de website van Tresoar gaf verbazend genoeg een doop in 1637 te Koudum van ene Jacob, zoon van Bincke en Rinck en vervolgens een Jacob Binckes die bijna 20 jaar later te Staveren trouwde met Tied Galtjens. Maar dat kon toch niet waar zijn? In de weken daarna steeg mijn verbazing toen stukje bij beetje duidelijk werd dat de gevonden doop en trouwvermelding daadwerkelijk van Jacob Benckes moesten zijn en er betrekkelijk veel over hem geschreven was, maar dat blijkbaar niemand ooit de moeite had genomen zijn af komst te onderzoeken. De tekst van De Jonge was bijna twee eeuwen oud, maar hij bleek de laatste te zijn geweest die daadwerkelijk onderzoek had gedaan naar Jacob Benckes.
Verder lezen:
Jan de Vries, 'De parentelen van Bencke Abes en Otte Jacobs Hinnema van Koudum' in: Ype Brouwers, Anne Hielke Lemstra, Pieter Nieuwland en Jarich Renema (red.) Genealogysk jierboek 2014, p. 137-292 (beschikbaar op Fryske-akademy.nl).
Bencke en Otte zijn de oudst bekende stamvaders van Jacob Benckes. Zij leefden in de 16e eeuw en hun nazaten zijn in het artikel gevolgd tot ongeveer het jaar 1811, toen de burgerlijke stand werd ingesteld. Het artikel is Nederlandstalig.
