Dorpsgezicht omstreeks 1850

Een tekening, mogelijk door Klaas Overzee, naar het voorbeeld van het 'schoorsteenmantelstuk' uit het huis van Rieme Kramer, oftewel âlde Rieme. Zij woonde aan de Hoofdstraat in het huis op nr. 49 dat is afgebroken en vervangen door nieuwbouw. De bedoelde Rieme is mogelijk de dochter van Wigle Baukes Kramer, zij overleed in 1940 op 73 jarige leeftijd. Er lijkt een duidelijk verband te zijn met de familie van Rieme Kramer en de Kramersbrêge, die op de afgebeelde plek ligt. De brug is (mede) door de grootvader van Rieme aangelegd.

Het originele schilderij in Kleur is nog tot en met 10 februari 2024 te zien op de expositie Dorpsgezichten in galerie Lytse Skientme.

Links, op een houten plateau staat een boer met een koe. Dit plateau moet een onderdeel zijn van de toenmalige Kramersbrêge, tussen het dorp en de Heanmar. Het was destijds geen vaste verbinding zoals nu, maar een zogenaamde Bartlingsbrêge, die de beide oevers alleen verbond als het nodig was, zoals in de hooitijd, of als het vee op stal ging. Dit lijkt het onderwerp van de tekening: het vee uit de Heanmar moet naar de stal in het dorp.

Een zwart-wit foto van het schilderij is afgedrukt in Koopmans, Koudum fan doe en no, pag. 20. Het origineel is door toeval gered. Koopmans schreef: 'As âlde Rieme nochris sjen koe, hoe wiis de Koudumers binne mei it skoarstienmantelstik, dat de erven fan Rieme by de jiskeamer delsmiten hiene.'

Op het schilderij en de bovenstaande tekening is uiteraard van 'Spoorzicht' nog geen sprake. Maar het 'Wapen van Friesland' staat er wel. Je kunt zien dat de hoofdroute vanaf Molkwerum via de Onderweg, langs de Symkewyk loopt. En langs wat nu de 'Beukenlaan' heet, maar toen bekend stond als 'Oostenveldschenweg'. Het schilderij moet gemaakt zijn tussen 1850 en 1857 want 'Het Wapen van Friesland' is in 1850 gebouwd en de achtkantige kerk week in- of voor 1857, voor het huidige exemplaar. Op de foto in Koudum fan doe en no is de Symkewyk en de monding van de Lytse Wyk beter zichtbaar dan op deze tekening.